เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ 15 TOOL รูปประกอบแผนที่ประโยชน์อะไร

เครื่องมือทางภูมิศาสตร์

เครื่องมือทางภูมิศาสตร์  คือ วัสดุ อุปกรณ์ ในรูปแบบต่างๆ ที่นำมาใช้เป็นสื่อเพื่อการศึกษาการสำรวจ  การเก็บรวบรวม การบันทึก การวิเคราะห์ข้อมูล ตลอดจนใช้เป็นสื่อในการเผยแพร่ข้อมูลทางภูมิศาสตร์

เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ 10 ชนิด

นี่คือเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ 10 ชนิดที่ใช้ในการจัดการและวิเคราะห์ข้อมูลทางภูมิศาสตร์

1. ซอฟต์แวร์ GIS เป็นซอฟต์แวร์ที่ใช้ในการจัดการและวิเคราะห์ข้อมูลทางภูมิศาสตร์

2. GPS เป็นระบบที่ใช้ในการระบุตำแหน่งของวัตถุในพื้นที่

3. ดาวเทียม เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการสร้างแผนที่ดิจิทัล

4. สนามแม่เหล็ก เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการวัดและระบุทิศทางของแผนที่

5. LiDAR เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการสร้างแผนที่ดิจิทัลโดยใช้การส่องแสง

6. ความละเอียดสูงทางภูมิศาสตร์ (High-Resolution Imaging) เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการสร้างแผนที่ดิจิทัลโดยใช้ภาพถ่ายทางอากาศ

7. ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (Geographic Information System Database) เป็นระบบที่ใช้ในการจัดเก็บข้อมูลทางภูมิศาสตร์

8. เซนเซอร์ เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการวัดและเก็บข้อมูลภูมิศาสตร์

9. ฐานข้อมูลแผนที่ เป็นฐานข้อมูลที่ใช้ในการจัดเก็บและเรียกใช้ข้อมูลแผนที่

10. โดรน เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการสร้างแผนที่ดิจิทัลโดยใช้การบินและการถ่ายภาพ

เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ และ ประโยชน์

เครื่องมือทางภูมิศาสตร์มีประโยชน์มากมายในหลายด้าน ดังนี้

1. การวางแผนการใช้ที่ดิน เครื่องมือ GIS ช่วยให้ผู้ใช้สามารถวางแผนการใช้ที่ดินในสถานที่ต่างๆได้อย่างเหมาะสม โดยพิจารณาข้อมูลภูมิศาสตร์ เช่น ปริมาณน้ำฝน เขตชนบท ความสามารถในการเพาะปลูก และการแบ่งแยกโซนการใช้ที่ดิน

2. การตรวจสอบการตั้งโครงการ เครื่องมือ GIS ช่วยให้ผู้วางแผนสามารถตรวจสอบความเหมาะสมของโครงการก่อสร้าง โดยพิจารณาข้อมูลภูมิศาสตร์ เช่น พื้นที่ที่เหมาะสม สภาพภูมิประเทศ และแรงงานที่พร้อมใช้งาน

3. การวิเคราะห์สภาพแวดล้อม เครื่องมือ GIS ช่วยให้ผู้ใช้สามารถวิเคราะห์สภาพแวดล้อมได้อย่างรวดเร็ว โดยพิจารณาข้อมูลภูมิศาสตร์ เช่น ระดับน้ำในแม่น้ำ ภูมิประเทศ และพื้นที่ที่มีความเสี่ยงต่อภัยธรรมชาติ

4. การวิเคราะห์ข้อมูลธุรกิจ เครื่องมือ GIS ช่วยให้ผู้ใช้สามารถวิเคราะห์ข้อมูลธุรกิจได้อย่างละเอียด โดยพิจารณาข้อมูลภูมิศาสตร์ เช่น ปริมาณการขนส่งสินค้า ตำแหน่งของลูกค้า

5. การวิเคราะห์ข้อมูลการท่องเที่ยว เครื่องมือ GIS ช่วยให้ผู้ใช้สามารถวิเคราะห์ข้อมูลการท่องเที่ยวได้อย่างละเอียด โดยพิจารณาข้อมูลภูมิศาสตร์ เช่น แหล่งท่องเที่ยว และเส้นทางการเดินทาง

6. การวิเคราะห์ภัยพิบัติ เครื่องมือ GIS ช่วยให้ผู้ใช้สามารถวิเคราะห์ภัยพิบัติได้อย่างรวดเร็ว โดยพิจารณาข้อมูลภูมิศาสตร์ เช่น พื้นที่ที่มีความเสี่ยงต่อภัยพิบัติ และสถานที่เกี่ยวกับการจัดการภัยพิบัติ

7. การวิเคราะห์สุขภาพ เครื่องมือ GIS ช่วยให้ผู้ใช้สามารถวิเคราะห์สถานการณ์สุขภาพได้อย่างละเอียด โดยพิจารณาข้อมูลภูมิศาสตร์ เช่น พื้นที่ที่มีการระบาดของโรค และสถานที่ที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ

8. การวิเคราะห์การจัดการทรัพยากรน้ำ เครื่องมือ GIS ช่วยให้ผู้ใช้สามารถวิเคราะห์การจัดการทรัพยากรน้ำได้อย่างเหมาะสม โดยพิจารณาข้อมูลภูมิศาสตร์ เช่น พื้นที่ที่มีปัญหาด้านน้ำ และแหล่งน้ำที่เหมาะสม

9. การวิเคราะห์การขนส่ง เครื่องมือ GIS ช่วยให้ผู้ใช้สามารถวิเคราะห์การขนส่งได้อย่างละเอียด โดยพิจารณาข้อมูลภูมิศาสตร์ เช่น เส้นทางการขนส่งสินค้า และโครงข่ายการขนส่ง

10. การวิเคราะห์การใช้พื้นที่ในการพัฒนา เครื่องมือ GIS ช่วยให้ผู้ใช้สามารถวิเคราะห์การใช้พื้นที่ในการพัฒนาได้อย่างเหมาะสม โดยพิจารณาข้อมูลภูมิศาสตร์ เช่น พื้นที่ที่เหมาะสมสำหรับการสร้างโรงงาน และพื้นที่ที่เหมาะสมสำหรับการพัฒนาชุมชน

เครื่องมือทางภูมิศาสตร์มีอะไรบ้าง วิธีใช้

เครื่องมือทางภูมิศาสตร์มีหลากหลายชนิด แต่โดยทั่วไปแล้ว เครื่องมือทางภูมิศาสตร์จะประกอบไปด้วยซอฟต์แวร์ ฮาร์ดแวร์ และฐานข้อมูล โดยส่วนสำคัญของเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ ได้แก่

1. ซอฟต์แวร์ GIS ซอฟต์แวร์ที่ใช้ในการจัดการและวิเคราะห์ข้อมูลทางภูมิศาสตร์ ซึ่งมีหลายโปรแกรม เช่น ArcGIS, QGIS, GRASS GIS และ Google Earth

2. GPS เครื่องมือที่ใช้ในการระบุตำแหน่งของวัตถุในพื้นที่ โดยใช้สัญญาณจากดาวเทียม

3. ดาวเทียม เครื่องมือที่ใช้ในการสร้างแผนที่ดิจิทัล โดยใช้ภาพจากดาวเทียมเพื่อสร้างภาพถ่ายและแผนที่

4. สนามแม่เหล็ก เครื่องมือที่ใช้ในการวัดและระบุทิศทางของแผนที่ โดยใช้การวัดแรงสนามแม่เหล็กที่เกิดจากโลก

5. LiDAR เครื่องมือที่ใช้ในการสร้างแผนที่ดิจิทัลโดยใช้การส่องแสง โดยอาศัยการส่องแสงเลเซอร์

6. ความละเอียดสูงทางภูมิศาสตร์ (High-Resolution Imaging) เครื่องมือที่ใช้ในการสร้างแผนที่ดิจิทัลโดยใช้ภาพถ่ายทางอากาศที่มีความละเอียดสูง

7. ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (Geographic Information System) แบบออนไลน์ ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ที่ใช้งานผ่านอินเทอร์เน็ต เช่น Google Maps, Bing Maps, OpenStreetMap

8. ฮาร์ดแวร์ทางภูมิศาสตร์ เครื่องมือที่ใช้สำหรับรับสัญญาณ GPS หรือรับภาพถ่ายจากดาวเทียม เช่น GPS Receiver, Satellite Imagery Sensor

วิธีใช้เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ขึ้นอยู่กับชนิดของเครื่องมือ แต่โดยทั่วไปแล้ว วิธีการใช้งานเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ประกอบด้วย

1. การระบุตำแหน่งของวัตถุในพื้นที่ โดยใช้ GPS หรือโปรแกรม GIS เพื่อแปลงค่าพิกัดเป็นพิกัดบนแผนที่

2. การสร้างแผนที่ดิจิทัล โดยใช้ซอฟต์แวร์ GIS หรือภาพถ่ายดาวเทียม

3. การวิเคราะห์ข้อมูลทางภูมิศาสตร์ โดยใช้ซอฟต์แวร์ GIS เพื่อวิเคราะห์และจัดการข้อมูลทางภูมิศาสตร์ต่างๆ

4. การวางแผนการใช้ที่ดิน โดยใช้ซอฟต์แวร์ GIS เพื่อวิเคราะห์และวางแผนการใช้ที่ดินให้เหมาะสม

5. การวิเคราะห์ข้อมูลธุรกิจ โดยใช้ซอฟต์แวร์ GIS เพื่อวิเคราะห์ข้อมูลธุรกิจและแผนที่

6. การวิเคราะห์สภาพแวดล้อม โดยใช้ซอฟต์แวร์ GIS เพื่อวิเคราะห์สภาพแวดล้อมต่างๆ และความเสี่ยงต่อไปนี้ของพื้นที่

7. การวิเคราะห์สิ่งแวดล้อมทางภูมิศาสตร์ โดยใช้ซอฟต์แวร์ GIS เพื่อวิเคราะห์สิ่งแวดล้อมและกิจกรรมที่ส่งผลต่อสิ่งแวดล้อม

8. การวิเคราะห์ข้อมูลการท่องเที่ยว โดยใช้ซอฟต์แวร์ GIS เพื่อวิเคราะห์และจัดการข้อมูลการท่องเที่ยว เช่น แหล่งท่องเที่ยว และเส้นทางการเดินทาง

9. การวิเคราะห์ข้อมูลภัยพิบัติ โดยใช้ซอฟต์แวร์ GIS เพื่อวิเคราะห์และจัดการข้อมูลภัยพิบัติ เช่น พื้นที่ที่มีความเสี่ยงต่อภัยพิบัติ และสถานที่เกี่ยวกับการจัดการภัยพิบัติ

10. การวิเคราะห์สุขภาพ โดยใช้ซอฟต์แวร์ GIS เพื่อวิเคราะห์สถานการณ์สุขภาพ เช่น พื้นที่ที่มีการระบาดของโรค และสถานที่ที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ

การใช้งานเครื่องมือทางภูมิศาสตร์มีขั้นตอนการใช้งานที่แตกต่างกันไปตามชนิดของเครื่องมือ ซึ่งสามารถเรียนรู้การใช้งานได้จากคู่มือหรือคอร์สออนไลน์ที่เกี่ยวกับเครื่องมือที่เราต้องการใช้งาน

เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ สรุป

เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ ประกอบไปด้วยหลายชนิด เช่น ซอฟต์แวร์ GIS, GPS, ดาวเทียม, สนามแม่เหล็ก, LiDAR, ความละเอียดสูงทางภูมิศาสตร์, ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์แบบออนไลน์ และฮาร์ดแวร์ทางภูมิศาสตร์ เครื่องมือทางภูมิศาสตร์มีประโยชน์ในการวิเคราะห์ข้อมูลทางภูมิศาสตร์ เช่น การวางแผนการใช้ที่ดิน การวิเคราะห์สภาพแวดล้อม การวิเคราะห์ข้อมูลการท่องเที่ยว การวิเคราะห์ข้อมูลธุรกิจ และการวิเคราะห์สิ่งแวดล้อม วิธีการใช้งานเครื่องมือทางภูมิศาสตร์แตกต่างกันไปตามชนิดของเครื่องมือ แต่สามารถเรียนรู้การใช้งานได้ผ่านคู่มือหรือคอร์สออนไลน์ที่เกี่ยวกับเครื่องมือที่เราต้องการใช้งาน

เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ 20 ชนิด

นี่คือเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ 20 ชนิดที่ใช้ในการจัดการและวิเคราะห์ข้อมูลทางภูมิศาสตร์

1. ซอฟต์แวร์ GIS เป็นซอฟต์แวร์ที่ใช้ในการจัดการและวิเคราะห์ข้อมูลทางภูมิศาสตร์

2. GPS เป็นระบบที่ใช้ในการระบุตำแหน่งของวัตถุในพื้นที่

3. ดาวเทียม เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการสร้างแผนที่ดิจิทัล

4. สนามแม่เหล็ก เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการวัดและระบุทิศทางของแผนที่

5. LiDAR เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการสร้างแผนที่ดิจิทัลโดยใช้การส่องแสง

6. ความละเอียดสูงทางภูมิศาสตร์ (High-Resolution Imaging) เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการสร้างแผนที่ดิจิทัลโดยใช้ภาพถ่ายทางอากาศ

7. ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (Geographic Information System Database) เป็นระบบที่ใช้ในการจัดเก็บข้อมูลทางภูมิศาสตร์

8. เซนเซอร์ เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการวัดและเก็บข้อมูลภูมิศาสตร์

9. ฐานข้อมูลแผนที่ เป็นฐานข้อมูลที่ใช้ในการจัดเก็บและเรียกใช้ข้อมูลแผนที่

10. โดรน เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการสร้างแผนที่ดิจิทัลโดยใช้การบินและการถ่ายภาพ

11. SONAR เครื่องมือที่ใช้สำหรับส่องหาวัตถุใต้น้ำโดยใช้เสียง

12. RADAR เครื่องมือที่ใช้สำหรับตรวจหาวัตถุโดยการส่งสัญญาณคลื่นไปเจาะและตรวจจับกลับมา

13. Hyperspectral Imaging เครื่องมือที่ใช้สำหรับการแยกแยะสิ่งของและการวิเคราะห์ภาพด้วยสเปกตรัมแสงที่มีความละเอียดสูง

14. Thermal Imaging เครื่องมือที่ใช้วิเคราะห์ภาพต่างๆ โดยใช้การส่งรังสีอินฟราเรด (IR)

15. Magnetic Resonance Imaging (MRI) เครื่องมือที่ใช้ในการตรวจสอบสารเคมีในร่างกายโดยใช้เสียงและสนามแม่เหล็ก

16. Global Navigation Satellite System (GNSS) เครื่องมือที่ใช้สำหรับระบุตำแหน่งทางภูมิศาสตร์โดยใช้สัญญาณจากดาวเทียม

17. Bathymetric LiDAR เครื่องมือที่ใช้วัดความลึกของน้ำโดยใช้เลเซอร์

18. Digital Elevation Models (DEM) เครื่องมือที่ใช้สร้างแผนที่ดิจิทัลที่แสดงความสูงของพื้นที่

19. Automated Vehicles เครื่องมือที่ใช้ในการสำรวจและตรวจสอบพื้นที่โดยไม่ต้องมีมนุษย์คอยควบคุม

20. Unmanned Aerial Vehicles (UAVs) เครื่อมือทางภูมิศาสตร์อีกหนึ่งชนิดที่ใช้ในงานทางภูมิศาสตร์ คือ Mobile Mapping System (MMS) ซึ่งเป็นเครื่องมือที่ใช้ในการบันทึกและสแกนภาพของถนนและทางเดินเท้าโดยใช้สมาร์ทโฟน แท็บเล็ต หรือกล้องถ่ายรูปที่ติดบนรถยนต์ ซึ่งเครื่องมือชนิดนี้สามารถใช้ได้ในการสร้างแผนที่ของเมือง และช่วยในการวิเคราะห์การจราจรในเมืองได้ง่ายขึ้น นอกจากนี้ ยังมีเครื่องมือทางภูมิศาสตร์อื่นๆ อีกมากมายที่ใช้ในงานทางภูมิศาสตร์ต่างๆ ซึ่งสามารถเรียนรู้เพิ่มเติมได้จากคอร์สออนไลน์หรือคู่มือที่เกี่ยวกับเครื่องมือทางภูมิศาสตร์นั้นๆ

เครื่องมือทางภูมิศาสตร์มีกี่ประเภท อะไรบ้าง

เครื่องมือทางภูมิศาสตร์มีหลายประเภท โดยจะแบ่งออกเป็นประเภทตามการใช้งานและการวิเคราะห์ข้อมูลทางภูมิศาสตร์ โดยสามารถจัดแบ่งได้ดังนี้

1. ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (Geographic Information System – GIS) เครื่องมือที่ใช้สำหรับเก็บข้อมูลทางภูมิศาสตร์และการวิเคราะห์ข้อมูล

2. ดาวเทียม (Satellite) เครื่องมือที่ใช้สำหรับสร้างภาพจากดาวเทียมของโลก เช่น ภาพดาวเทียม Google Earth

3. ระบบนำทางด้วยดาวเทียม (Global Positioning System – GPS) เครื่องมือที่ใช้สำหรับติดตามตำแหน่งและนำทาง

4. LiDAR เครื่องมือที่ใช้สำหรับสร้างและวัดภาพพื้นผิวโดยใช้เลเซอร์

5. ความละเอียดสูงทางภูมิศาสตร์ (High-resolution imagery) เครื่องมือที่ใช้สำหรับสร้างภาพขนาดใหญ่ที่มีความละเอียดสูง

6. สนามแม่เหล็ก (Magnetometer) เครื่องมือที่ใช้วัดแรงดันของสนามแม่เหล็กในโลก

7. ซาวเวียน (Sonic and Seismic) เครื่องมือที่ใช้สำหรับวิเคราะห์ระบบดินสอดแนม และการส่องสิ่งของใต้ดิน

8. ซาวด์เมทริกซ์ (Sound Metrics) เครื่องมือที่ใช้สำหรับวิเคราะห์รูปแบบพื้นที่ใต้น้ำ

9. ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์แบบออนไลน์ (Web GIS) เครื่องมือที่ใช้สำหรับการจัดการข้อมูลทางภูมิศาสตร์ผ่านเว็บไซต์

10. ซอฟต์แวร์การวิเคราะห์และจัดการภาพดาวเทียม (Remote Sensing software) เครื่องมือที่ใช้สำหรับการวิเคราะห์และจัดการภาพดาวเทียม

11. SONAR เครื่องมือที่ใช้สำหรับส่องหาวัตถุใต้น้ำโดยใช้เสียง

12. RADAR เครื่องมือที่ใช้สำหรับตรวจหาวัตถุโดยการส่งสัญญาณคลื่นไปเจาะและตรวจจับกลับมา

13. Hyperspectral Imaging เครื่องมือที่ใช้สำหรับการแยกแยะสิ่งของและการวิเคราะห์ภาพด้วยสเปกตรัมแสงที่มีความละเอียดสูง

14. Thermal Imaging เครื่องมือที่ใช้วิเคราะห์ภาพต่างๆ โดยใช้การส่งรังสีอินฟราเรด (IR)

15. Magnetic Resonance Imaging (MRI) เครื่องมือที่ใช้ในการตรวจสอบสารเคมีในร่างกายโดยใช้เสียงและสนามแม่เหล็ก

16. Global Navigation Satellite System (GNSS) เครื่องมือที่ใช้สำหรับระบุตำแหน่งทางภูมิศาสตร์โดยใช้สัญญาณจากดาวเทียม

17. Bathymetric LiDAR เครื่องมือที่ใช้วัดความลึกของน้ำโดยใช้เลเซอร์

18. Digital Elevation Models (DEM) เครื่องมือที่ใช้สร้างแผนที่ดิจิทัลที่แสดงความสูงของพื้นที่

19. Automated Vehicles เครื่องมือที่ใช้ในการสำรวจและตรวจสอบพื้นที่โดยไม่ต้องมีมนุษย์คอยควบคุม

20. Unmanned Aerial Vehicles (UAVs) เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ที่มีการส่งขึ้นอากาศได้ ซึ่งสามารถใช้ในการสำรวจพื้นที่และบันทึกภาพถ่ายทางภูมิศาสตร์ได้

21. Mobile Mapping System (MMS) เครื่องมือที่ใช้ในการบันทึกและสแกนภาพของถนนและทางเดินเท้าโดยใช้สมาร์ทโฟน แท็บเล็ต หรือกล้องถ่ายรูปที่ติดบนรถยนต์

22. Real-time Kinematic (RTK) GPS เครื่องมือที่ใช้สำหรับการวัดตำแหน่งโดยใช้สัญญาณ GPS แบบ real-time ซึ่งให้ความแม่นยำสูงกว่า GPS ปกติ

23. Geographic Information Science (GISc) เครื่องมือที่ใช้สำหรับการวิเคราะห์และการจัดการข้อมูลทางภูมิศาสตร์โดยใช้ทฤษฎีและเทคโนโลยีจากวิทยาการคอมพิวเตอร์

24. Land Surveying Equipment เครื่องมือที่ใช้สำหรับการวัดและการบันทึกข้อมูลทางภูมิศาสตร์บนพื้นที่

25. Unmanned Surface Vehicles (USVs) เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ที่มีการส่งลงสู่น้ำ เพื่อสำรวจและบันทึกข้อมูลทางภูมิศาสตร์ในแหล่งน้ำ

โดยเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ทั้งหมดนี้มีประโยชน์มากในงานทางภูมิศาสตร์ และมีการนำมาใช้ในหลากหลายสาขาของวิชาภูมิศาสตร์ เช่น การวิเคราะห์ข้อมูลภูมิศาสตร์เพื่อการวางแผนที่ การวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อวางแผนการใช้ที่ดิน การวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อวางแผนการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ การวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อวิเคราะห์สภาพแวดล้อม การวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อปรับปรุงการจัดการเครื่องมือและระบบการจัดการและการวางแผนสิ่งก่อสร้าง การวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อตรวจสอบและเพิ่มประสิทธิภาพของระบบการจัดการน้ำและการเกษตร และอื่นๆ อีกมากมาย ดังนั้น เครื่องมือทางภูมิศาสตร์เป็นเครื่องมือที่สำคัญและจำเป็นสำหรับการวิเคราะห์และวางแผนในงานทางภูมิศาสตร์ในปัจจุบัน

เครื่องมือทางภูมิศาสตร์หมายถึง

เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ (Geographic Information System GIS) คือ ระบบคอมพิวเตอร์ที่ใช้ในการรวมข้อมูลภูมิศาสตร์ และการวิเคราะห์ข้อมูลทางภูมิศาสตร์ เพื่อให้เกิดข้อมูลที่มีความสมบูรณ์และเป็นระบบ เช่น แผนที่ดิจิทัล ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ และการแสดงข้อมูลทางภูมิศาสตร์ต่างๆ เช่น ข้อมูลทางภูมิศาสตร์ที่เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม การแผนงานทางการเงิน การวิเคราะห์ทางการประมง และอื่นๆ โดยเครื่องมือ GIS จะประกอบไปด้วยซอฟต์แวร์ ฮาร์ดแวร์ และฐานข้อมูลเพื่อช่วยในการจัดการและประมวลผลข้อมูลทางภูมิศาสตร์ให้เป็นระบบที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น

เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ มีอะไรบ้าง

เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ จำแนกตามหน้าที่หลักของการใช้งานได้  2  ประเภท  ดังนี้

ประเภทที่ 1 เครื่องมือที่ทำหน้าที่เป็นสื่อ ความรู้ ทางภูมิศาสตร์

สื่อความรู้ทางภูมิศาสตร์ หมายถึง วัสดุ อุปกรณ์ หรือเทคโนโลยีต่างๆ ที่ทำหน้าที่เผยแพร่ให้ความรู้ สำหรับการศึกษาเรียนรู้ทางภูมิศาสตร์ อาจอยู่ในรูปของตัวหนังสือ รูปภาพ แผนภูมิ แบบจำลอง สื่อดิจิทัล เสียง และภาพเคลื่อนไหวต่างๆ ตัวอย่างเครื่องมือเหล่านี้  เช่น 

1. ตำราเรียนภูมิศาสตร์ 
2. เว็บไซต์ที่เผยแพร่ความรู้ทางภูมิศาสตร์ 
3. แผนที่ประเภทต่างๆ 
4. ลูกโลกจำลอง 
5. ภูมิประเทศจำลอง 
6. รูปถ่ายทางอากาศ 
7. ภาพจากจานดาวเทียม เป็นต้น

ประเภทที่  2 เครื่องมือที่ทำหน้าที่เป็นสื่อ เก็บรวบรวม ข้อมูลทางภูมิศาสตร์

สื่อเก็บรวบรวมข้อมูลทางภูมิศาสตร์  หมายถึง วัสดุ อุปกรณ์ หรือเทคโนโลยีต่างๆ ที่ทำหน้าที่เพื่อสำรวจ  ตรวจวัด บันทึก เก็บรวบรวม และวิเคราะห์ข้อมูลทางภูมิศาสตร์ ตัวอย่างเครื่องมือเหล่านี้ เช่น 

1. สมุดจดบันทึก
2. เข็มทิศ
3. เทปวัดระยะทาง
4. กล้องสามมิติ  (Stereoscope)
5. เทอร์โมมิเตอร์  (Thermometer)
6. ระบบกำหนดตำแหน่งบนพื้นโลก / จีพีเอส  (Global  Positioning  System    GPS)
7. ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ / จีไอเอส  (Geographic  Information  System    GIS)
8. ข้อมูลจากการรับรู้ระยะไกล  (Remote  Sensing    RS) เป็นต้น

แผนที่คือ

แผนที่ คือ เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ที่มีความสำคัญต่อการเรียนวิชาภูมิศาสตร์เป็นอย่างมากเนื่องจากการเรียนวิชานี้ต้องกล่าวถึงสถานที่ที่มีขนาดต่างกัน  ทั้งที่เป็นธรรมชาติและสิ่งที่มุนษย์สร้างขึ้น ตลอดจนปรากฏการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นบนพื้นผิวโลก และสิ่งที่จะสามารถนำมาใช้อธิบายสภาพพื้นที่ สถานที่ได้ดีที่สุด คือ แผนที่

1.ความหมายของแผนที่

พจนานุกรมศัพท์ทางภูมิศาสตร์  ฉบับราชบัณฑิตยสถานได้ให้ความหมายของแผนที่ไว้ว่า  “แผนที่  หมายถึง  สื่อรูปแบบหนึ่งที่ถ่ายทอดข้อมูลของโลกในรูปกราฟิก  โดยการย่อส่วนให้เล็กลงด้วยมาตราส่วนขนาดต่างๆ  และเส้นโครงแผนที่แบบต่างๆ  ให้เข้าใจตรงตามวัตถุประสงค์ด้วยการใช้สัญลักษณ์”  ดังนั้น  จึงกล่าวไว้ว่า  แผนที่เป็นสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นเพื่อแสดงลักษณะของพื้นผิวโลก  และสิ่งที่ปรากฏอยู่บนพื้นผิวโลก  และสิ่งที่ปรากฏอยู่บนพื้นผิวโลก  ทั้งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติและสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้น  ด้วยการย่อส่วนให้มีขนาดเล็กลงตามอัตราส่วนที่ต้องการและใช้สัญลักษณ์แทนสิ่งต่างๆ  ที่มีอยู่จริงบนผิวโลก  ทั้งนี้จะคงความเหมือนจริงทั้งขนาด  รูปร่าง  ทิศทาง  และตำแหน่งที่ตั้งไว้

2.แผนที่โดยทั่วไปแบ่งออกเป็น กี่ชนิด อะไรบ้าง

แผนที่สามารถแบ่งออกได้หลายชนิดหลายลักษณะ  ขึ้นอยู่กับว่าใช้อะไรเป็นเกณฑ์ในการแบ่ง  ทั้งนี้โดยทั่วไปนิยมแบ่งเป็น  2  ชนิด  คือ

• 2.1 แผนที่ภูมิประเทศ  (Topographic  Map)  เป็นแผนที่แสดงข้อมูลรายละเอียดของผิวโลกที่เกี่ยวกับภูมิลักษณ์แบบต่างๆ  ทั้งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ  เช่น  ภูเขา  ที่ราบสูง  ที่ราบ  แม่น้ำ  ทะเล  ทะเลสาบ  เป็นต้น  และสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้น  เช่น เมือง  หมู่บ้าน  พื้นที่เกษตรกรรม  อ่างเก็บน้ำ  ถนน  ทางรถไฟ  เป็นต้น

แผนที่ภูมิประเทศแสดงความสูงต่ำของผิวโลกด้วยเส้นชั้นความสูง  (contour  line)  และหมุดระดับ  (bench  mark)  จัดทำโดยกรมแผนที่ทหาร  แผนที่ภูมิประเทศที่ใช้กันมากมี  2  มาตราส่วน  ได้แก่  แผนที่มาตราส่วนเล็ก  คือ  มาตราส่วน  1 250,000  และแผนที่มาตราส่วนใหญ่  คือ  มาตราส่วน 1 50,000  เนื่องจากแผนที่ภูมิประเทศทั้งสองมาตราส่วนจัดทำขึ้นจากข้อมูลที่ได้มาจากรูปถ่ายทางอากาศและภาพจากดาวเทียม  จึงได้ข้อมูลที่ปรากฏอยู่บนพื้นผิวโลกที่ถูกต้องและทันสมัย  มีจุดพิกัดภูมิศาสตร์อ้างอิงได้  จึงเป็นแผนที่ที่มีความนิยมใช้ในงานสาขาอื่นๆ  เช่น  การสร้างถนน  การสร้างเขื่อน  การสร้างเมืองใหม่  การป้องกันอุทกภัย  เป็นต้น

• 2.2 แผนที่เฉพาะเรื่อง  (Thematic  Map)  เป็นแผนที่ที่จัดทำขึ้นเพื่อแสดงข้อมูลหลักเฉพาะเรื่องใดเรื่องหนึ่ง  เช่น  แผนที่ประชากร  แผนที่อากาศ  แผนที่ป่าไม้  แผนที่ท่องเที่ยว แผนที่เหล่านี้จะมีการสำรวจเพิ่มเติมหรือปรับแก้ไขข้อมูลให้ทันสมัยเป็นระยะๆ  ไปมาตราส่วนของแผนที่เฉพาะเรื่องมีความหลากหลายตามลักษณะข้อมูลที่ต้องการแสดง  แต่ส่วนมากจะเป็นมาตราส่วนเล็ก  เช่น  มาตราส่วนเล็กกว่า  1 1,000,000  1 500,000  หรือ 1 250,000  เป็นต้น 

ส่วนแผนที่เฉพาะเรื่องที่มีลักษณะเชิงวิชาการ  เช่น  แผนที่ชุดดิน  แผนที่การใช้ประโยชน์ที่ดิน  แผนที่ธรณีวิทยาและแหล่งแร่  อาจทำเป็นแผนที่มาตราส่วน  1 100,000  หรือ  1 50,000  แต่พื้นที่เฉพาะเรื่องบางชนิดที่ต้องการแสดงเฉพาะพื้นที่ขนาดเล็ก  เช่น  ทรัพยากรธรรมชาติในตำบลหรือหมู่บ้านอาจจะมีการจัดทำแผนที่มาตราส่วนใหญ่ได้

เนื่องจากแผนที่เฉพาะเรื่องมีความหลากหลายชนิดมาก จึงได้นำเสนอตัวอย่างเพียงบางชนิด  ดังนี้

• • แผนที่ ท่องเที่ยว  มีการจัดทำทั้งในระดับประเทศ  ระดับภาค  และระดับจังหวัด  โดยเน้นข้อมูลด้านการเดินทาง  ได้แก่  ถนน  ทางรถไฟ  ที่ตั้งจังหวัด  อำเภอ  สถานที่  ท่องเที่ยว  สถานที่พัก  ร้านอาหาร  แผนที่ท่องเที่ยวมีรูปแบบที่เข้าใจง่าย  ดังนั้นจึงมักจัดพิมพ์มาตราส่วนเล็ก  เช่น 1 1,000,000  หรือ  1 2,000,000  หรือเล็กกว่า  เป็นต้น
  • แผนที่ แสดงเส้นทางคมนาคม  แผนที่นี้จัดทำโดยกรมทางหลวง  เพื่อแสดงรายละเอียดของเส้นทางคมนาคม  ได้แก่  ถนน  ทางรถไฟ  สนามบิน  เป็นหลัก  แผนที่แสดงเส้นทางคมนาคมมีประโยชน์เพื่อใช้กำหนดเส้นทาง  ระยะทางโดยประมาณ และการหลีกเลี่ยงเส้นทางที่มีปัญหา  เนื่องจากมีข้อมูลไม่มากนัก  แผนที่ที่พิมพ์ออกมาจึงมีมาตราส่วนเล็ก  เช่น  1 1,000,000  หรือเล็กกว่า  เป็นต้น
  • แผนที่ ธรณีวิทยา  เป็นแผนที่ที่แสดงอายุของหิน  หน่วยหิน  ชนิดหิน  และโครงสร้างทางธรณีวิทยา  นอกจากนี้ยังแสดงข้อมูลประกอบอื่นๆ  เช่น  ทางหลวงสายสำคัญ  ที่ตั้งของจังหวัด  เป็นต้น โดยข้อมูลประกอบจะแตกต่างกันไปตามมาตราส่วน แผนที่ธรณีวิทยามาตราส่วน                    1 1,000,000  1 250,000  และ  1 50,000  จะมีการนำมาใช้งานมาก  ซึ่งแผนที่นี้จัดทำโดยกรมทรัพยากรธรณี
  • แผนที่ การใช้ที่ดิน  แผนที่นี้แสดงการใช้ประโยชน์ที่ดิน  โดยเฉพาะด้านการเกษตร  มาตราส่วนที่จัดทำ  เช่น  1 1,000,000  และ  1 250,000  และ  1 50,000  และเนื่องจากการใช้ประโยชน์ที่ดินมีการเปลี่ยนแปลงมากและรวดเร็ว  แผนที่การใช้ที่ดินจึงต้องมีการปรับปรุงให้ทันสมัยตลอดเวลา  ซึ่งเป็นงานที่ละเอียดและต้องใช้เวลามาก  แต่ในปัจจุบันมีการใช้ข้อมูลจากดาวเทียมเพื่อจัดทำแผนที่การใช้ที่ดินทำให้การทำงานรวดเร็วมากขึ้น  แผนที่นี้จัดทำโดยกรมพัฒนาที่ดินหรือสำรักงานเศรษฐกิจการเกษตร

3.องค์ประกอบแผนที่  

องค์ประกอบของแผนที่ โดยส่วนมากแบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ ได้แก่ สิ่งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติเช่น ภูมิประเทศในรูปแบบต่างๆ อย่างภูเขา ป่าไม้ ทะเล เเม่น้ำลำธาร และสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้น เช่น เมืองต่างๆ เส้นทางคมนาคม พื้นที่ทำการเกษตร

โดยจะเเบ่งออกเป็นองค์ประกอบที่สำคัญ ดังนี้

1. 1. ชื่อประเภทของแผนที่ เป็นสิ่งที่สำคัญในการทำให้ผู้ใช้ได้ทราบว่าเป็นแผนที่ใช้กับเรื่องอะไร เเสดงรายละเอียดอะไรบ้าง 
   2. ทิศทาง เป็นส่วนที่ขาดไม่ได้เลยในการองค์ประกอบของแผนที่ทุกชนิด เพราะมีความสำคัญต่อการค้นหาตำแหน่งที่ตั้งของสถานที่ใดๆ โดยจะกำกับด้วยทิศทั้งสี่ทิศ
   3. ขอบระวาง แผนที่ทุกชนิดจำเป็นต้องมีขอบระวาง ซึ่งจะทำให้ทราบถึงขอบเขตของพื้นที่ในภูมิประเทศที่เเสดงบนเเผนที่นั้นๆ 
   4. สัญลักษณ์ เป็นเครื่องหมายที่ใช้แทนสิ่งต่างๆ ในภูมิประเทศจริง เพื่อช่วยให้ผู้ใช้สามารถอ่าน แปล และเข้าใจความหมายจากแผนที่ได้อย่างถูกต้อง 
   5. มาตราส่วน ซึ่งจะเเสดงมาตราส่วนว่าย่อลงมาเท่าใด มาตราส่วนแผนที่โดยมากจะมี 3 ลักษณะ ได้แก่ 1.มาตราส่วนแบบเศษส่วน 2.มาตราส่วนคำพูด และ 3.มาตราส่วนแบบกราฟิก 
   6. เส้นโครงบนแผนที่ ประกอบด้วย ส้นขนาน และเส้นเมริเดียน ที่จะกำหนดตำแหน่งพิกัดภูมิศาสตร์อย่างเป็นสากลเเละมาตรฐาน ไว้ใช้เพื่ออ้างอิง
   7. พิกัดภูมิศาสตร์ เป็นระบบที่จะบอกตำแหน่งของที่ตั้งหรือสิ่งต่างๆบนพื้นผิวโลก โดยอาศัยเส้นโครงบนแผนที่ 2 เส้น

4.การอ่านแผนที่ 

แผนที่เป็นเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ที่มีความสำคัญต่อการดำเนินชีวิตหลายประการ  เช่น  ใช้แผนที่ในการเดินทาง การวางแผนการท่องเที่ยว  การศึกษาสภาพของพื้นที่เพื่อการป้องกันและแก้ปัญหาภัยพิบัติต่างๆ เป็นต้น ดังนั้น ผู้ใช้หรือผู้ศึกษาแผนที่จึงควรมีความรู้และความเข้าใจองค์ประกอบต่างๆ ของแผนที่ และฝึกฝนการอ่านแผนที่อยู่เสมอ จึงจะสามารถอ่านแผนที่ได้อย่างถูกต้อง รวดเร็ว และนำข้อมูลที่ต้องการจากแผนที่ไปใช้ประโยชน์ได้ตามวัตถุประสงค์

จากแผนที่ภูมิประเทศบริเวณเขาพนมรุ้ง  มาตราส่วนเดิม  1 50,000  ของกรมแผนที่ทหาร  มีข้อมูลและข่าวสารด้านภูมิลักษณ์  ทั้งสิ่งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติและสิ่งที่มุนษย์สร้างขึ้นแสดงด้วยสัญลักษณ์แผนที่  ดังตัวอย่างต่อไปนี้

5.ประโยชน์ของ แผนที่ 

ประโยชน์ของ แผนที่ แผนที่เป็นเครื่องมือทางภูมิศาสตร์ที่มีความจำเป็นสำหรับการศึกษาสภาพแวดล้อมทางภูมิศาสตร์  และเป็นประโยชน์ในการดำเนินกิจกรรมต่างๆ  ของมนุษย์  ดังนี้

1. ใช้ในชีวิตประจำวัน  เช่น  ใช้แสดงเส้นทางคมนาคมในการเดินทาง  เป็นต้น
2. ใช้ในการส่งเสริมการท่องเที่ยว แผนที่มีประโยชน์ในการเดินทางไปยังสถานที่ท่องเที่ยว  การวางแผนการท่องเที่ยว  รวมถึงการตัดสินใจเลือกสถานที่ท่องเที่ยวของนักท่องเที่ยว
3. ใช้ในการรายงานปรากฏการณ์ธรรมชาติ เช่น แผนที่แสดงอุณหภูมิ แผนที่แสดงการเคลื่อนที่ของพายุ  ซึ่งทำให้เข้าใจได้ง่ายขึ้น  เป็นต้น
4. ใช้เป็นข้อมูลพื้นฐานในการวางแผนสร้างระบบสาธารณูปโภค  เช่น  วางแผนการตัดถนน  วางระบบโทรคมนาคม  วางสายไฟฟ้า  วางท่อประปา  การสร้างเขื่อน  เป็นต้น
5. ใช้เป็นข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม  เช่น  แผนที่แสดงความหนาแน่นของประชากร  แผนที่แสดงแหล่งปลูกพืชเศรษฐกิจ  ซึ่งช่วยทำให้ทราบข้อมูลพื้นฐานเพื่อนำไปวางแผนการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมต่อไป  เป็นต้น
6. ใช้ในกิจการทางทหาร  โดยนำไปเป็นข้อมูลในการวางแผนทางยุทธศาสตร์ เช่น  การเลือกตั้งที่ค่ายทหาร  การทิ้งระเบิดโจมตีทางอากาศ  เป็นต้น
7. ใช้ในด้านความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ  เช่น  ใช้เป็นข้อมูลในการสำรวจและปักปันเขตแดน  เป็นต้น
8. ใช้ศึกษาวิจัยเกี่ยวกับพื้นที่  เช่น  ศึกษาชนิด  คุณภาพ  และการกระจายดิน ธรณีวิทยา  ป่าไม้  เป็นต้น

ลูกโลกจำลอง

ลูกโลกจำลอง คือ สิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นเพื่อจำลองลักษณะของโลกแสดงที่ตั้งอาณาเขตพรมแดนของประเทศต่างๆ และลูกโลกจำลองยังสามารถใช้เป็นสื่อในการเรียนการสอนเกี่ยวกับโลกได้เป็นอย่างดี  ลูกโลกจำลองแสดงสิ่งต่อไปนี้

1.รูปทรงของโลก

โลกมีรูปทรงกลมคล้ายผลส้ม  คือ  ตรงบริเวณขั้วโลกทั้งสองยุบราบลงเล็กน้อยและป่องตรงบริเวณศูนย์สูตร  โลกมีเส้นผ่านศูนย์กลางที่เส้นศูนย์สูตร  ยาว  12,756  กิโลเมตร  และมีเส้นผ่านศูนย์กลางจากขั้วโลกเหนือถึงขั้วโลกใต้ยาว  12,714  กิโลเมตร  จึงเห็นได้ว่ารูปร่างของโลกไม่เป็นทรงกลมอย่างแท้จริง  บนผิวโลกจะมีองค์ประกอบหลัก  2  ส่วน  คือ  ส่วนที่เป็นพื้นน้ำ  ได้แก่  ทะเล  มหาสมุทรต่างๆ  มีเนื้อที่รวมกัน  375  ล้านตารางกิโลเมตร  และส่วนที่เป็นแผ่นดิน  ได้แก่  ทวีปและเกาะต่างๆ  มีเนื้อที่รวมกัน  150  ล้านตารางกิโลเมตร  เมื่อรวมทั้งพื้นน้ำและแผ่นดินแล้ว  โลกจะมีเนื้อที่รวมประมาณ  525  ล้านตารางกิโลเมตร  โดยคิดสัดส่วนบริเวณผิวของเปลือกโลกจะเป็นพื้นน้ำ  2  ใน  3  ส่วน  และส่วนที่เป็นแผ่นดิน  1  ใน  3  ส่วน

ดังนั้น  การสร้างลูกโลกจำลองจึงต้องเป็นไปตามสัดส่วนของโลก  แต่เนื่องจากเมื่อมีการย่อส่วนเป็นลูกโลกจำลองแล้ว  จะพบว่าค่าความยาวของเส้นผ่านศูนย์กลางที่เส้นศูนย์สูตร  และจากขั้วโลกเหนือไปยังขั้วโลกใต้  จะมีค่าไม่ต่างกันมากนัก  จึงเห็นได้ว่ารูปโลกจำลองมีลักษณะทรงกลม  เพราะมีความแตกต่างกันเพียงเล็กน้อย  เมื่อเทียบกับขนาดจริงของโลก

2.ข้อมูลที่แสดงบนลูกโลกจำลอง 

ลูกโลกจำลองมีหลายแบบตามวัตถุประสงค์ของการแสดง  ซึ่งอาจแบ่งได้เป็น 2 แบบ ดังนี้

1. ลูกโลกแสดงลักษณะผิวโลก  โดยแบ่งผิวโลกออกเป็น  2  ส่วนอย่างชัดเจน คือ ส่วนที่เป็นพื้นน้ำ ซึ่งได้แก่ น้ำทะเล  มหาสมุทรเป็นส่วนใหญ่จะแสดงด้วยสีน้ำเงินอ่อน  และส่วนที่เป็นแผ่นดิน  ซึ่งได้แก่  รายละเอียดของทวีป  ประเทศ  ที่ตั้งของเมืองหลวงและเมืองสำคัญ
2. ส่วนที่สมมติขึ้น ลูกโลกจำลองจะแสดงเส้นเมริเดียนที่ลากจากขั้วโลกเหนือสู่ขั้วโลกใต้  และเส้นขนานที่ลากรอบโลกขนานกับเส้นศูนย์สูตร  เส้นทั้งสองมีไว้เพื่อบอกพิกัดภูมิศาสตร์เป็นค่าของละติจูด  และลองจิจูดของตำแหน่งต่างๆ  ที่อยู่บนพื้นผิวโลก

รูปถ่ายทางอากาศ

รูปถ่ายทางอากาศ  คือ  รูปที่ได้จากการถ่ายทางอากาศ  โดยผ่านเลนส์กล้องและฟิล์ม  หรือข้อมูลเชิงเลข  ซึ่งถ่ายด้วยกล้องที่นำไปในอากาศยาน  อันได้แก่  บัลลูน  เครื่องบิน  เป็นต้น  ในสมัยปัจจุบันมีการถ่ายรูปทางอากาศจากยานอวกาศได้ด้วย  ปกติการถ่ายรูปทางอากาศจะถ่ายจากเครื่องบินที่มีการวางแผนการบิน  และกำหนดมาตราส่วนของแผนที่มาแล้วเป็นอย่างดี  กล้องถ่ายรูปทางอากาศคล้ายกับกล้องถ่ายรูปทั่วไปในอดีตแต่มีขนาดใหญ่กว่า  เลนส์ยาวกว่า  และใช้ฟิล์มขนาดใหญ่  ซึ่งปกติจะมีขนาดประมาณ  24 x  24  เซนติเมตร  รูปถ่ายทางอากาศจะให้ข้อมูลที่ค่อนข้างละเอียด  นอกจากนี้  รูปถ่ายทางอากาศมีการถ่ายรูปซ้อนทับพื้นที่บนรูปที่ต่อเนื่องกัน  จึงสามารถดูเป็นภาพสามมิติ  หรือทรวดทรงของผิวโลกได้  ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในด้านภูมิศาสตร์

1.ประเภทของรูปถ่ายทางอากาศ 

รูปถ่ายทางอากาศ  มี  2  ประเภทใหญ่ๆ  ตามลักษณะการถ่ายรูปดังนี้

1. รูปถ่ายทางอากาศแนวดิ่ง เป็นรูปถ่ายทางอากาศที่ถ่ายรูปในแนวตั้งฉากกับผิวโลกและไม่เห็นแนวขอบฟ้า
2. รูปถ่ายทางอากาศแนวเฉียง  เป็นรูปถ่ายที่เกิดจากการกำหนดแกนของกล้องในลักษณะเฉียง  แบ่งออกเป็น  2  ชนิด  คือ

• • รูปถ่ายทางอากาศแนวเฉียงสูง  ลักษณะรูปถ่ายจะเห็นแนวขอบฟ้าเป็นแนวกว้างใหญ่
  • รูปถ่ายทางอากาศแนวเฉียงต่ำ  เป็นรูปถ่ายทางอากาศที่ไม่ปรากฏเส้นขอบฟ้าในภาพรูปถ่ายทางอากาศแนวเฉียงสูงและแนวเฉียงต่ำใช้แสดงภาพรวมของพื้นที่แต่มีมาตราส่วนบนรูปถ่ายทางอากาศแตกต่างกัน  รูปถ่ายทางอากาศแนวดิ่งมีมาตราส่วนในรูปค่อนข้างคงที่  จึงเป็นที่นิยมนำมาใช้ทำแผนที่

2.หลักการแปลความหมายจากรูปถ่ายทางอากาศ  มีหลักการ  ดังนี้

• ความแตกต่าง ของความเข้มของสี  วัตถุต่างชนิดกันจะมีการสะท้อนคลื่นแสงต่างกัน  เช่น  ดินแห้งที่ไม่มีต้นไม้ปกคลุมจะสะท้อนคลื่นแสงมาก  จึงมีสีขาว  น้ำดูดซับเคลื่อนแสงมากจะสะท้อนคลื่นแสงน้อย  จึงมีสีดำ บ่อน้ำตื้นหรือมีตะกอนมากจะสะท้อนคลื่นแสงได้ดีกว่าบ่อน้ำลึกหรือเป็นน้ำใส  ป่าไม้หนาทึบจะสะท้อนคลื่นแสงน้อยกว่าป่าไม้ถูกทำลาย  ดังนั้น ป่าไม้แน่นทึบจึงมีสีเข้มกว่าป่าถูกทำลาย เป็นต้น
• ขนาด และ รูปร่าง เช่น สนามฟุตบอลรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าขนาดใหญ่ เป็นต้น
• เนื้อภาพ และ รูปแบบ  เช่น  ป่าไม้ธรรมชาติจะมีเรือนยอดเป็นจุดเล็กบ้างใหญ่บ้างมีระดับสูงต่ำ และไม่เรียงเป็นระเบียบ ส่วนป่าปลูกจะมีเรือนยอดสูงใกล้เคียงกันละเรียงเป็นระเบียบ เป็นต้น
• ความสูง และ เงา  ในกรณีที่วัตถุมีความสูง เช่น ต้นไม้สูง ตึกสูง เป็นต้น เมื่อถ่ายรูปทางอากาศในระดับไม่สูงมาก และเป็นช่วงเวลาเช้า หรือเวลาบ่ายจะมีเงา ทำให้ช่วยในการแปลความหมายได้ดี
• ตำแหน่ง และ ความสัมพันธ์  เช่น  เรือในแม่น้ำ  เรือในทะเล  รถยนต์บนถนน  ต่างแสดงตำแหน่งความสัมพันธ์ซึ่งกันและกัน  เป็นต้น
• ข้อมูล ประกอบ เช่น ใช้แผนที่การใช้ที่ดิน  แผนที่ป่าไม้ประกอบการแปลความหมายด้านการใช้ที่ดินและป่าไม้  เป็นต้น
• การตรวจสอบ ข้อมูล  ผู้แปลจะต้องมีความรู้ที่จะนำองค์ประกอบมาผสมผสานกัน การตรวจสอบข้อมูลภาคสนามจะช่วยให้การแปลความหมายถูกต้องแม่นยำ แต่รูปถ่ายทางอากาศที่ถ่ายในช่วงปีที่แตกต่างกันจะช่วยทำให้เห็นลักษณะการใช้ที่ดินที่มีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา  ทั้งโดยกิจกรรมของมนุษย์และตามสภาพธรรมชาติ

3.ประโยชน์ของรูปถ่ายทางอากาศ  มีดังนี้

• การสำรวจและทำแผนที่ภูมิประเทศ
• การใช้ในกิจการทหารและความมั่นคงของประเทศ
• การสำรวจและติดตามการเปลี่ยนแปลงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
• การสำรวจและติดตามการเปลี่ยนแปลงพื้นที่การใช้ที่ดิน
• การวางผังเมืองและการสำรวจแหล่งโบราณคดี
• การสำรวจและการติดตามด้านยุทธศาสตร์และความมั่นคงของชาติ

ภาพจากดาวเทียม

ดาวเทียม คือ วัตถุที่มนุษย์สร้างขึ้นเลียนแบบดาวบริวารของดาวเคราะห์  เพื่อให้โคจรรอบโลกมีอุปกรณ์สำหรับเก็บรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับอวกาศและถ่ายทอดข้อมูลนั้นมายังโลก  ดาวเทียมที่โคจรรอบโลกใช้เป็นอุปกรณ์โทรคมนาคมด้วย  เช่น  ถ่ายทอดคลื่นวิทยุและโทรทัศน์ข้ามทวีป  หรือใช้ในการบันทึกทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นบนแผ่นดินและผืนน้ำ

ข้อมูลจากดาวเทียม  เป็นสัญญาณตัวเลขที่ได้รับ  ณ  สถานีรับสัญญาณดาวเทียมภาคพื้นดินในประเทศไทยมีสถานีรับสัญญาณดาวเทียมสำรวจทรัพยากร  ตั้งอยู่ที่อำเภอศรีราชา  จังหวัดชลบุรี  และที่เขตลาดกระบัง กรุงเทพมหานคร  และมีสถานีรับสัญญาณของกรมอุตุนิยมวิทยากระจายตามภูมิภาคของประเทศ  เมื่อสถานีรับสัญญาณภาคพื้นดินได้รับข้อมูลตัวเลขที่ส่งมาแล้ว  จึงแปลงตัวเลขออกเป็นภาพอีกครั้งหนึ่ง  ซึ่งเรียกว่าภาพจากดาวเทียม  ที่นำไปแปลความหมายต่อไปได้ในระบบคอมพิวเตอร์สามารถนำข้อมูลตัวเลขมาวิเคราะห์เชิงสถิติเพื่อจัดกลุ่มข้อมูลใหม่  ซึ่งเป็นการแปลความหมายอีกรูปแบบหนึ่งได้

1.ชนิดของดาวเทียม 

แบ่งออกได้ดังนี้

1. 1. ดาวเทียมอุตุนิยมวิทยา เป็นดาวเทียมที่บันทึกข้อมูลด้านอุตุนิยมวิทยาดาวเทียมบางดวงจะโคจรรอบโลกในอัตราเร็วเท่ากับการหมุนของโลกและอยู่ในแนวตะวันออกตะวันตกเสมอ  เช่น  ดาวเทียม  GMS  ดาวเทียม  GOES  เป็นต้น  ซึ่งจะมีการบันทึกข้อมูลภูมิอากาศเกือบตลอดเวลา  จึงเป็นประโยชน์มากในการพยากรณ์อากาศและการเตือนภัย
   2. ดาวเทียมสมุทรศาสตร์ เป็นดาวเทียมที่บันทึกข้อมูลสมุทรศาสตร์  เช่น  ดาวเทียม SEASAT  จะบันทึกข้อมูลด้านสมุทรศาสตร์  และดาวเทียม  MOS  (Marine  Observation  Satellite)  นอกจากจะใช้ในการสำรวจด้านสมุทรศาสตร์แล้ว  ยังนำมาใช้ในการสำรวจด้านสมุทรศาสตร์แล้ว  ยังนำมาใช้ในการสำรวจบนแผ่นดินแต่ไม่เป็นที่นิยมมากนัก  เป็นต้น
   3. ดาวเทียมสำรวจแผ่นดิน  เป็นดาวเทียมที่บันทึกข้อมูลของผิวโลก  จึงมีการนำมาใช้ประโยชน์มากมาย  เช่น  ดาวเทียมธีออส  THEOS  ดาวเทียมสำรวจทรัพยากรดวงแรกของไทย  ส่วนดาวเทียม  LANDSAT  ของสหรัฐอเมริกา  ดาวเทียม  SPOT  ของประเทศฝรั่งเศส  ดาวเทียม  ERS  ของกลุ่มประเทศยุโรป  ดาวเทียม  RANDARSAT  ของประเทศแคนาดา  เป็นต้น
   4. ดาวเทียมสื่อสาร เป็นดาวเทียมเพื่อการติดต่อสื่อสารและโทรคมนาคม เช่น การรับส่งสัญญาณโทรศัพท์  โทรสาร  ข่าวสาร  ภาพโทรทัศน์  รายการวิทยุ  ข้อมูลข่าวสาร  คอมพิวเตอร์  เป็นต้น  ดาวเทียมสื่อสารเป็นดาวเทียมค้างฟ้าที่อยู่คงที่บนฟ้าของประเทศใดประเทศหนึ่งตลอดเวลา  โดยหลายประเทศจะมีดาวเทียมสื่อสารภายในประเทศของตนเอง  เช่น  ประเทศไทยมีดาวเทียมไทยคม  ประเทศญี่ปุ่นมีดาวเทียมซากุระ  ประเทศฝรั่งเศสมีดาวเทียมยูริสหรัฐอเมริกามีดาวเทียมเวสดาร์  แคนาดามีดาวเทียมแอนิค  เป็นต้น
   5. ดาวเทียมเพื่อกำหนดตำแหน่งบนพื้นโลก  เป็นดาวเทียมที่ใช้ในการสำรวจหาตำแหน่งของวัตถุบนพื้นโลก  ซึ่งสามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้หลายด้าน  เช่น  เป็นเครื่องมือนำร่องยานพาหนะต่างๆ  จากที่หนึ่งไปสู่อีกที่หนึ่ง  การกำหนดตำแหน่งเพื่อวางแผนก่อสร้างระบบสาธารณูปโภค  การหาตำแหน่งของสถานที่ที่ต้องการเดินทางไปโดยใช้ระยะทางที่สั้นที่สุด  เป็นต้น
   6. ดาวเทียมเพื่อกิจการทหาร  เป็นดาวเทียมที่ใช้ในภารกิจของทหาร  การถ่ายภาพจากกรรมความลับของข้าศึก  การศึกษาแนวพรมแดน  การกำหนดเป้าโจมตีทางทหาร  ดาวเทียมทหารมักจะเป็นความลับของทุกประเทศ  และดาวเทียมทั่วไปก็อาจมีการติดตั้งอุปกรณ์พิเศษเสริมเพื่อใช้งานทางทหาร  เช่น  การใช้ดาวเทียมสื่อสารในการติดต่อระหว่างกองทัพกับฐานทัพ  การใช้ดาวเทียมอุตุนิยมวิทยาในการสำรวจอากาศที่เหมาะสมสำหรับการปฏิบัติการทางทหารต่างๆ  เป็นต้น

2.การแปลความหมายภาพจากดาวเทียม  สามารถทำได้  ดังนี้

• • ในกรณีที่พิมพ์ข้อมูลเป็นภาพพิมพ์  อาจจะเป็นภาพขาว – ดำ  หรือภาพสี  จะแปลความหมายโดยใช้วิธีเดียวกับการแปลความหมายจากรูปถ่ายทางอากาศ
  • ในกรณีที่เป็นข้อมูลตัวเลข  ข้อมูลตัวเลขที่ได้จากดาวเทียมจะถูกแปลงเป็นภาพอีกครั้งหนึ่ง โดยใช้เครื่องคอมพิวเตอร์ที่มีโปรแกรมเฉพาะในการแปลความหมาย  อาจจะให้เครื่องคอมพิวเตอร์และโปรแกรมช่วยจัดกลุ่มข้อมูลตามหลักสถิติ  แล้วจึงกำหนดกลุ่มข้อมูลตามวัตถุประสงค์ต่อไป

3.ประโยชน์ของข้อมูลจากจานดาวเทียม  ข้อมูลจากดาวเทียมมีประโยชน์  ดังนี้

• • ด้านการจัดการทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม  หลังจากที่ได้มีการศึกษาและวางแผนอย่างมีระบบ  และได้มีการดำเนินงานในพื้นที่แล้ว  เช่น  พื้นที่ที่ควรคืนสภาพป่า  พื้นที่ที่อนุญาตให้ตัดไม้  จำเป็นต้องมีวิธีการจัดการอย่างต่อเนื่อง  เช่น  การเข้าไปสังเกตการณ์  การตรวจวัดหรือตรวจสอบ  แต่ถ้าพื้นที่นั้นเป็นพื้นที่ที่มีขนาดใหญ่  การติดตามตรวจสอบทำได้ยากและมีค่าใช้จ่ายสูง  จึงมีการนำข้อมูลจากดาวเทียมมาใช้

ตัวอย่างเช่น  จากการสำรวจพบว่าในปี  พ.ศ.  2516  ไทยมีพื้นที่ป่าไม้ร้อยละ  43.21  ของพื้นที่ประเทศ  แต่ในปี  พ.ศ.  2536  ลดลงเหลือเพียงร้อยละ  26.02  ของพื้นที่ประเทศ  จากข้อมูลนี้จึงทำให้มีการรณรงค์เพื่อรักษาพื้นที่ป่าไม้ให้มากขึ้น  เป็นต้น  นอกจากนี้ข้อมูลจากดาวเทียมยังใช้ในการศึกษาติดตามการเปลี่ยนแปลงพื้นที่ป่าไม้  โดยเฉพาะป่าต้นน้ำลำธาร  สำรวจพื้นที่ป่าที่อุดมสมบูรณ์และป่าเสื่อมโทรมทั่วประเทศ  ศึกษาไฟป่า  หาพื้นที่ที่เหมาะสำหรับการปลูกสร้างสวนป่าแทนบริเวณที่ถูกบุกรุก

• • ด้านการทำแผนที่  ข้อมูลจากดาวเทียมสามารถนำมาสร้างเป็นแผนที่เฉพาะเรื่อง  เช่น  แผนที่ธรณีวิทยา  แผนที่ดิน  เป็นต้น  ซึ่งจะมีการเปลี่ยนแปลงช้า  และข้อมูลบางชนิดที่มีการเปลี่ยนแปลงรวดเร็ว  เช่น  การเคลื่อนย้ายของสัตว์ป่า  การใช้ที่ดิน  เป็นต้น  สำหรับในประเทศไทยยังมีการใช้ประโยชน์ข้อมูลจากดาวเทียมค่อนข้างจำกัด  สำหรับการจัดทำแผนที่เฉพาะเรื่อง  บทบาทสำคัญของข้อมูลดาวเทียมจึงใช้ในการปรับปรุงแผนที่เดิมที่มีอยู่แล้ว  เช่น  การปรับปรุงแผนที่ภูมิประเทศ  การเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดิน  เป็นต้น  ข้อมูลส่วนใหญ่ได้จากดาวเทียมสำรวจทรัพยากรที่สำคัญ  เช่น  ดาวเทียม  LANDSAT  ดาวเทียม  SPOT  และ  MOS-1  เป็นต้น
  • ด้านอุตุนิยมวิทยา  ข้อมูลจากดาวเทียมสามารถนำมาใช้ในการติดตามลักษณะอากาศในช่วงเวลาตลอด  24  ชั่วโมง  ทำให้การพยากรณ์อากาศมีความถูกต้องแม่นยำและทันเหตุการณ์

ข้อมูลจากดาวเทียมมีประโยชน์อย่างยิ่งในการป้องกันและเตือนภัยพิบัติ  ลดความสูญเสียที่เกิดจากสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลง  เช่น  การเกิดฝนฟ้าคะนอง  การเคลื่อนตัวของพายุ  การเกิดน้ำท่วม  เป็นต้น  ทำให้สามารถวางแผนการช่วยเหลือและฟื้นฟูได้อย่างเหมาะสม

         ในปัจจุบันดาวเทียมมีบทบาทมากขึ้นในหลายด้าน  ทั้งด้านเศรษฐกิจ  ด้านความบันเทิง  ด้านการติดต่อสื่อสาร  ด้านธรณีวิทยา  ด้านกรมอุตุนิยมวิทยา  หรือแม้แต่ด้านโทรคมนาคม  และดาวเทียมก็ยังถูกพัฒนาต่อไปอย่างไม่หยุดยั้ง  จนก้าวไปสู่ระบบอุตสาหกรรมดาวเทียม

ที่มา etcgeography.wordpress.com

1. เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาข้อมูลทางภูมิศาสตร์ แบ่งเป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ คือ
   เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ประเภทให้ข้อมูล
   เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ประเภทใช้หาข้อมูล
2. เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ประเภทให้ข้อมูลได้แก่    ลูกโลก  แผนที่  ข้อมูลสถิติ  กราฟและแผนภูมิ     แผนภาพ   ภาพถ่ายทางอากาศ ภาพจากดาวเทียม และอินเตอร์เน็ต
3. เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ประเภทใช้หาข้อมูลได้แก่ เข็มทิศ เครื่องมือวัดพื้นที่ เทปวัดระยะทาง เครื่องย่อขยายแผนที่ กล้องวัดระดับ กล้องสามมิติ กล้องสามมิติแบบพกพา และเครื่องมือวัดลักษณะอากาศแบบต่างๆ เช่น เทอร์โมมิเตอร์ บาโรมิเตอร์ และเครื่องวัดน้ำฝน เป็นต้น
4. ลูกโลก คือ หุ่นจำลองของโลก
5. ลูกโลกแบ่งออกเป็น 2 แบบตามลักษณะการแสดง ได้แก่
   5.1 ลูกโลกที่แสดงลักษณะพื้นผิวโลก
   5.2 ลูกโลกที่แสดงลักษณะโครงสร้างภายในเปลือกโลก
6. ข้อมูลสถิติทางภูมิศาสตร์ที่ใช้เป็นหลักฐานอ้างอิงมีทั้งข้อมูลข้อความและตัวเลข นิยมแสดง 2 รูปแบบ ได้แก่
   6. 1. ตารางสถิติ
   6. 2. กราฟและแผนภูมิ
7. เครื่องมือประเภทอุปกรณ์ทางภูมิศาสตร์ หมายถึง อุปกรณ์ที่ใช่วัดหรือเก็บข้อมูลทางภูมิศาสตร์ในด้านต่างๆ เช่น ทิศระยะทาง ความสูง ตำแหน่งที่ตั้ง อุณหภูมิของอากาศ และปริมาณฝน เป็นต้น
8. เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ที่ใช้วัดลักษณะอากาศ ได้แก่
   8.1 เทอร์โมมิเตอร์ Thermometer คือ เครื่องมือสำหรับวัดอุณหภูมิ มีหน่วยวัดเป็น องศาเซลเซียส    องศาฟาเรนไฮด์   องศาสเคลวิน   องศาโรเมอร์
   8.2 เทอร์โมกราฟ Thermograph คือ เครื่องมือสำหรับวัดอุณหภูมิ แบบหนึ่ง แต่ปลายเข็มชี้ต่อเข้ากับปากกา สามารถขีดบนกระดาษกราฟที่หมุนด้วยลานนาฬิกาบันทึกการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิได้ตลอดเวลาด้วยเส้นกราฟอัตโนมัติ 8.3 บารอมิเตอร์ Barometer  คือ เครื่องมือสำหรับวัดความกดอากาศ
   8.4 บารอกราฟ barograph คือ เป็นแอนิรอยด์บารอมิเตอร์แบบหนึ่ง แต่ปลายเข็มชี้ต่อเข้ากับปากกา สามารถขีดบน กระดาษกราฟ ที่หมุนด้วยลานนาฬิกาบันทึกการเปลี่ยนแปลงความดันอากาศได้ตลอดเวลาด้วยเส้นกราฟอัตโนมัติ
   8.5 แอโรเวน Aerovane  คือ อุปกรณ์สำหรับวัดทิศทางและความเร็วของลม
   8.6 แอนนิโมมิเตอร์ (Anemometer) คือ เครื่องมือใช้วัดความเร็วของลม
   8.7 วินเวน Wind Vane  คือ เครื่องมือใช้วัดทิศทางของลม มีสัญลักษณ์เป็นรูปไก่หรือลูกศร
   8.8 ไฮโกรมิเตอร์  Hygrometer  คือ อุปกรณ์ใช้วัดความชื้นของอากาศ โดยมีเส้นผมเป็นอุปกรณ์สำคัญ ถ้าอากาศมีความชื้นสูงจะทำให้เส้นผมยืดตัว แต่ถ้ามีความชื้นน้อยเส้นผมจะหดตัว ทั้งนี้หน้าปัดจะแสดงค่าความชื้นบนกระดาษกราฟให้เห็น
   8.9 ไซโครมิเตอร์  Psychrometer คือ อุปกรณ์ใช้วัดความชื้นของอากาศอีกแบบหนึ่ง ประกอบด้วยเทอร์โมมิเตอร์ 2 อัน คือ เทอร์โมมิเตอร์ตุ้มแห้ง และ เทอร์โมมิเตอร์ตุ้มเปียก
   8.10 เครื่องวัดน้ำฝน Rain Gauge คือ เครื่องมือสำหรับตรวจวัดปริมาณฝนโดยวัดเป็นความสูงของน้ำที่ได้จากน้ำฟ้าที่ตกลงมา โดยสมมติให้น้ำนั้นแผ่กระจายไปบนพื้นราบที่ไม่มีการดูดซึมและไม่มี การระเหยเกิดขึ้น
9. ความกดอากาศ คือ มวลของอากาศที่กดลงบนพื้นที่ 1 ตารางหน่วย
10. มิลลิบาร์ millibar คือ หน่วยวัดความกดอากาศ  (1 มิลลิบาร์ = 1000 บาร์) หรือ (1 มิลลิบาร์ = 1,000 ไดน์ต่อตารางเซนติเมตร)
11. ความกดอากาศ ณ ระดับน้ำทะเลปานกลาง   1013.341   มิลลิบาร์
12. ไอโซบาร์ isobar  คือ เส้นความกดอากาศเท่า (เส้นที่ลากเชื่อมบริเวณที่มีความกดอากาศเท่ากัน)
13. ไอโซเทอร์ม isotherm คือ เส้นที่ลากเชื่อมบริเวณที่มีอุณหภูมิเท่ากัน
14. ไอโซไฮท์ isohyet คือ เส้นที่ลากเชื่อมบริเวณที่มีปริมาณน้ำฝนท่ากัน
15. เครื่องมือประเภทอุปกรณ์ทางภูมิศาสตร์ ได้แก่
    15.1 เข็มทิศ compass คือ เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ใช้หาทิศทาง โดยเข็มทิศจะชี้ทิศเหนือแม่เหล็กโลกเสมอ โดยหน้าปัดของเข็มทิศจะบอกตำแหน่งทิศหรือค่ามุมที่กำหนด
    15.2 เครื่องมือวัดพื้นที่ planimeter คือ มีลักษณะคล้ายไม้บรรทัดทำด้วยโลหะยาวประมาณ 1 ฟุต     ใช้สำหรับวัดพื้นที่ในแผนที่ โดยเครื่องจะคำนวณให้ทราบค่าของพื้นที่แสดงค่าบนหน้าปัด
    15.3 กล้องสามมิติ หรือสเตริโอสโคป Stereoscope คือ อุปกรณ์ที่ใช้ดูรูปถ่ายทางอากาศ เพื่อพิจารณาความสูงต่ำของลักษณะภูมิประเทศ ในพื้นที่นั้นๆ
    15.4 กล้องวัดระดับ  Telescope คือ อุปกรณ์วัดระดับความสูงจากพื้นดิน เพื่อสำรวจพื้นที่สร้างถนน โดยจะช่วยกำหนดระดับแนวถนนได้ตามที่ต้องการ
    15.5 เครื่องย่อขยายแผนที่  patograph    คือ อุปกรณ์ที่ใช้จัดทำแผนที่ เพื่อย่อหรือขยายแผนที่ให้ได้ขนาดหรือมาตราส่วนตามที่ต้องการ  โดยทั่วไปนิยมใช้แบบโต๊ะไฟ ซึ่งมีแท่นวางแผนที่ต้นฉบับ และมีไฟส่องอยู่ใต้กระจก ทำให้เห็นแผนที่ต้นฉบับปรากฏเป็นเงาบนกระจกอย่างชัดเจน ทั้งนี้ ผู้จัดทำแผนที่ดังกล่าว จะต้องลอกลายเพื่อย่อหรือขยายแผนที่ด้วยมือของตนเอง
    15.6 เครื่องมือวัดระยะทางในแผนที่ map measurer คือ เป็นเครื่องมือวัดระยะทางจากรูปในแผนที่ ทำงานด้วยระบบอิเลคทรอนิคส์ มีหน่วยการแสดงผลการทำงานเป็นระบบตัวเลขตัวเครื่องมีลักษณะคล้ายปากกา เคลื่อนที่โดยใช้ลูกล้อ เคลื่อนไปตามเส้นทางที่ต้องการหาค่าระยะทาง
    15.7เทปวัดระยะทาง measuring tape คือ ใช้สำหรับวัดระยะทางของพื้นที่ เมื่อลงไปสำรวจหรือเก็บข้อมูลภาคสนาม เทปวัดระยะทางมี 3 ชนิด ได้แก่ เทปที่ทำด้วยผ้า เทปที่ทำด้วยโลหะ และเทปที่ทำด้วยโซ่
16. รีโมทเซนซิง  Remote Sensing  (RS)  หมายถึง การรับรู้จากระยะไกล โดยใช้เทคโนโลยี ในการบันทึก คุณลักษณะของสิ่งต่าง ๆ บนพื้นโลก จากการสะท้อนหรือการแผ่รังสีพลังงานแม่เหล็กไฟฟ้า
17. ระบบระบุตำแหน่งบนพื้นโลก Global Positioning System (GPS) หมายถึง การบอกตำแหน่งบนพื้นผิวโลก โดยการใช้คลื่นสัญาณวิทยุและรหัสจากดาวเทียมมาบอกพิกัดบนพื้นผิวโลก
18. ดาวเทียมดวงแรกที่ประเทศไทยใช้เพื่อสำรวจทรัพยากรธรรมชาติมีชื่อว่า ดาวเทียมธีออส THEOS-Thai (Earth Observation System)
19. ระบบกำหนดตำแหน่งบนพื้นผิวโลก (GPS) จะต้องใช้ดาวเทียมอย่างน้อย 3 ดวง เพื่อคำนวณหาค่าพิกัดบนพื้นผิวโลก  ระบบกำหนดตำแหน่งบนพื้นผิวโลก ประกอบด้วย 3 ส่วนหลัก ดังนี้
    19.1 ส่วนอวกาศ  space segment ได้แก่   ดาวเทียม ซึ่งอยู่บนอวกาศทำหน้าที่ส่งสัญญาณ
    19.2 ส่วนสถานีควบคุม control segment ได้แก่ สถานีภาคพื้นดินที่กระจายอยู่ตามส่วนต่าง ๆ ของโลกทำหน้าที่ติดต่อสื่อสารกับดาวเทียม
    19.3 ส่วนผู้ใช้ user  segment ได้แก่ เครื่องรับสัญญาณ หรือเครื่องกำหนดตำแหน่งบนพื้นโลก  มีหลายขนาดสามารถพกพาไปได้ ทำหน้าที่แปลงสัญญาณและคำนวณหาพิกัดตำแหน่งบนพื้นผิวโลก

เครื่องมือทางภูมิศาสตร์มีหน้าที่อะไรบ้าง

นิยาม “เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ (geographic tools) หมายถึง อุปกรณ์ที่ช่วยให้ทราบตำแหน่งที่ตั้ง ขอบเขต ความสัมพันธ์ของข้อมูล ได้อย่างรวดเร็ว ถูกต้อง และทันสมัยอยู่เสมอ สามารถจัดเก็บหรือเรียกใช้ได้อย่างเป็นระบบเป็นประโยชน์ต่อการเดินทางการพัฒนาเศรษฐกิจสังคมการวางแผนการใช้ที่ดินและผังเมือง

ที่มา sainampeung.ac.th

อ่านบทความทั้งหมด >>> pangpond.com