สุภาษิตไทยคําพังเพยพร้อมความหมายทั้งหมดสํานวน เตือนใจ 200คํา?

สุภาษิต

สุภาษิต คือ ข้อความหรือถ้อยคำที่เป็นการกล่าวแนะนำ, สั่งสอน และตักเตือน โดยยึดหลักความเป็นจริง มีทั้งถ้อยคำที่ไพเราะและถ้อยคำที่ฟังแล้วเจ็บจี๊ด ส่วนมากจะเป็นคำคล้องจองที่มีการสืบทอดกันมาจากรุ่นสู่รุ่น จากยุคโบราณจนถึงยุคปัจจุบัน

อาจมีการใช้สำนวนที่คล้ายกันหรือแตกต่างกันบ้าง ทั้งนี้เพราะมีแหล่งที่มาไม่เหมือนกัน และยังมีถ้อยคำที่มีจุดประสงค์การนำมาใช้เหมือนกับสำนวนหรือคำพังเพย กล่าวคือถ้อยคำที่เน้นการตักเตือน, สั่งสอน หรือเป็นแนวคิด ซึ่งสามารถออกมาในรูปแบบที่หลากหลาย เช่น สำนวนไทย, คำคมโดนๆ, คำคมเด็ดๆ หรือคติพจน์ประจำใจ เป็นต้น

และเนื่องด้วยในยุคปัจจุบันภาษาอังกฤษเข้ามามีอิทธิพลในประเทศไทยเป็นอย่างมาก เรียกได้ว่าเด็กรุ่นหลังส่วนใหญ่มักพูด, อ่าน, เขียน และฟังภาษาอังกฤษกันได้ทั้งนั้น ดังนั้นจึงได้มีคติประจำใจภาษาอังกฤษและคำคมให้กำลังใจที่เป็นคำคล้องจองความหมายดีๆ เกิดขึ้นมากมายตามโซเชียลมีเดียหรือแพลตฟอร์มออนไลน์ต่างๆ ยกตัวอย่างเช่น

• The only person you should try to be better than is the person you were yesterday
  • แปลว่า : คนเดียวที่คุณควรพยายามจะดีกว่า คือตัวคุณในเมื่อวานนี้
• No one can make you feel inferior without your consent
  • แปลว่า : ไม่มีใครสามารถทำให้คุณรู้สึกด้อยค่าได้ หากคุณไม่ยอมรับมัน
• It does not do to dwell on dreams and forget to live
  • แปลว่า : อย่าจมอยู่กับความฝัน จนลืมที่จะใช้ชีวิต
• A journey of a thousand miles begins with a single step
  • แปลว่า : การเดินทางกว่าพันไมล์เริ่มต้นด้วยก้าวแรกเสมอ
• No pain, no gain
  • แปลว่า : ไม่เจ็บปวดมากก่อน ก็ไม่มีทางมีประสบการณ์ เป็นต้น

เมื่อก่อนเราอาจเคยได้ยินหรืออ่านสุภาษิตหรือคำคมมาบ้าง แต่อาจยังไม่รู้สึกสะกิดใจเพราะคิดว่าสุภาษิตหรือคำคมเหล่านั้นไม่ได้เกี่ยวข้องกับเรา แต่เมื่อกาลเวลาผ่านไป เราเติบโตขึ้น รู้จักคนมากหน้าหลายตามากขึ้น พอได้กลับมาอ่านสุภาษิตหรือคำคมเดิมๆ อีกครั้ง ทำให้เข้าใจถึงแก่นแท้ของความหมายมากขึ้นเลยทีเดียว โดยเฉพาะคำคมเพื่อน ยกตัวอย่างเช่น

• เพื่อนบางคนเป็นของขวัญ เพื่อบางคนเป็นบทเรียน
• มีเพื่อนหนึ่งคนที่เข้าใจ ดีกว่ามีเพื่อนมากมาย แต่ไม่หวังดี
• เพื่อนดีก็ดีไป เพื่อนไม่จริงใจก็คบไว้แค่ห่างๆ
• ของขวัญล้ำค่าที่สุดที่คุณจะได้รับ คือการมีเพื่อนที่ซื่อสัตย์ เป็นต้น

และยังมีคำคมภาษาอังกฤษความหมายดีๆ หรือคำคมภาษาอังกฤษให้กำลังใจเกี่ยวกับเพื่อนให้เราได้นำมาเป็นคติประจำใจภาษาอังกฤษเพื่อเป็นแนวทางในการคบเพื่อน ยกตัวอย่างเช่น

• True friendship comes when the silence between two people is comfortable
  • แปลว่า : มิตรภาพที่ดีเกิดขึ้นเมื่อคนสองคนอยู่ด้วยกันเงียบๆ แล้วเป็นสิ่งที่ไม่อึดอัด
• A true friend is someone who sees the pain in your eyes while everyone else believes the smile on your face
  • แปลว่า : เพื่อนคือคนที่มองเห็นความเจ็บปวดที่ซ่อนอยู่ในดวงตาของเราในขณะที่คนอื่นเห็นว่าเรากำลังยิ้มอยู่
• The language of friendship is not words but meanings
  • แปลว่า : ภาษาของมิตรภาพไม่ใช่ถ้อยคำล้วนแต่เป็นความหมาย
• Sometimes being with your best friend is all the therapy you need
  • แปลว่า : บางครั้งการได้อยู่กับเพื่อนสนิทก็เป็นสิ่งที่ผ่อนคลายเราได้ เป็นต้น

สำหรับบางคนการได้อ่านคำคมสู้ชีวิตหรือคำคมการใช้ชีวิตสักหนึ่งคำคมอาจเป็นการเติมไฟหรือเติมกำลังใจให้มีแรงสู้ต่อในชีวิตได้ดีเลยทีเดียว เพราะขณะที่หมดหนทางขอแค่มีแสงสว่างอยู่ปลายอุโมงค์เพียงเล็กน้อยก็เป็นกำลังใจชั้นยอดแล้ว ยกตัวอย่างคำคมสู้ชีวิตที่เป็นคำไทยแท้ ดังต่อไปนี้

– ช้าๆ ได้พร้าเล่มงาม

แปลว่า : ไม่ควรรีบร้อน ควรจะศึกษาหาข้อมูล หรือทบทวนให้รอบคอบเพื่อให้งานออกมาดีที่สุด อีกนัยหนึ่งคือ การที่สำเร็จช้าไม่ได้แปลว่าไม่ดี ถ้านั่นคือความสำเร็จที่มั่นคง

– สี่ตีนยังรู้พลาด นักปราชญ์ยังรู้พลั้ง

แปลว่า : คนเราย่อมทำผิดพลาดกันได้ แม้แต่คนที่เชี่ยวชาญในเรื่องใดเรื่องหนึ่งก็เช่นเดียวกัน เป็นต้น

สำหรับสุภาษิตได้มีเนื้อหาที่สอดแทรกในบทความตั้งแต่ระดับประถมศึกษา โดยเฉพาะคำพื้นฐาน ป.5 ที่มีการสอดแทรกเนื้อหาเกี่ยวกับคำคมธรรมะ, คำคมให้กำลังใจ และคำคมโดนใจ

ยกตัวอย่างเช่นคำคมสุภาษิตที่ว่า ไก่เห็นตีนงู งูเห็นนมไก่ แปลว่า ต่างฝ่ายต่างรู้ความลับของกันและกัน หรือรู้ทันกัน ,กว่าถั่วจะสุกงาก็ไหม้ แปลว่า ลักษณะการทำงานที่ไม่รอบคอบ นึกถึงแต่ทางได้มากกว่าทางเสีย เมื่อได้อีกอย่างก็เสียอีกอย่างเพราะแก้ปัญหาไม่ทันท่วงที และคำคมสุภาษิตยังมีคำคล้องจอง 2 พยางค์ ประกอบด้วยพยางค์ปิด (มีตัวสะกด) และพยางค์เปิด (ไม่มีตัวสะกด) ปะปนกันไป ยกตัวอย่างเช่น กล้านัก มักบิ่น แปลว่า กล้าเกินไปมักอันตราย หรือคนดีผีคุ้ม แปลว่า คนดีย่อมไม่มีภัย เป็นต้น

จะสังเกตได้ว่าบางสุภาษิตภาษาอังกฤษจะปรากฏคำบุพบทภาษาอังกฤษ อย่าง In, On, At, Under หรือ Above แต่ไม่ได้แปลความหมายตรงตัว ยกอย่างสำนวนที่ว่า

• On the ball มีคำบุพบทคือคำว่า On แต่ไม่ได้แปลว่า บน
  • สำนวนนี้แปลว่า : ทำได้ดีมาก
• Hang in there มีคำบุพบทคือคำว่า In แต่ไม่ได้แปลว่า ใน
  • สำนวนนี้แปลว่า : อย่ายอมแพ้
• Under the weather  มีคำบุพบทคือคำว่า Under แต่ไม่ได้แปลว่า ใต้
  • สำนวนนี้แปลว่า : ไม่สบาย เป็นต้น

อย่างที่กล่าวไปข้างต้นสุภาษิต, สำนวน หรือคำคมนอกจากจะเป็นถ้อยคำที่สละสลวยแล้ว ยังมีบางถ้อยคำที่เป็นคำคมแรงๆ คำด่าแรงๆ อย่างเช่นคำพูดที่ว่า เดี๋ยวท่องบทกรวดน้ำแบบสั้น (กรวดน้ำอิมินา) ไปให้ ถือเป็นการด่าโดยนัยที่มีความหมายว่าเดี๋ยวอุทิศบุญกุศลไปให้ ซึ่งปกติแล้วมักใช้กับผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว อาจจะไม่ใช่การด่ากันแบบจริงจังแต่เป็นการหยอกล้อกันก็เป็นได้

สุภาษิตยังมีการนำหลักของโวหารการเขียนมาเป็นส่วนประกอบในการสร้างสุภาษิต เพราะการเขียนโวหารคือ วิธีการเขียนเรียบเรียงข้อความให้สอดคล้องกับเนื้อหา ซึ่งประกอบไปด้วย พรรณาโวหาร, บรรยายโวหาร, อุปมาโวหาร, เทศนาโวหาร, สาธกโวหาร และอธิบายโวหาร ในส่วนของสำนวนสุภาษิตจะอยู่ในอุปมาโวหารเป็นส่วนใหญ่ เพราะเป็นการเขียนสำนวนมาเปรียบเทียบเพื่อให้ผู้อ่านเกิดความเข้าใจอย่างลึกซึ้งมากขึ้น สามารถนำหลักของโวหารการเขียนมาเป็นพื้นฐานของการสร้างเนื้อหาต่างๆ ได้ เช่น คำขวัญวันเด็ก, คำคมให้กำลังใจตัวเอง, คำคมน่ารักๆ, คำคมน้อยใจ, คำคมเท่ๆ, คำคมโดนๆ สั้นๆ สอนใจ, สุภาษิตสอนใจ, คำคมสอนคน, คำคมสั้นๆ ได้ใจความ, คำคมความสุข, คำคมคิดบวก, คำคมชีวิตคู่, คำคมหน้าหนาว, คำขวัญวันพ่อ, คำคมคิดถึง, คำคนด่าคน, คำคมดีๆ, คำคมชีวิต ความหวัง กำลังใจ, และคำคมสอนชีวิต เป็นต้น

ยังมีสำนวนไทยพร้อมความหมายอีกมากให้เราได้ศึกษาเรียนรู้ ขอยกตัวอย่างเพิ่มเติมสำนวนที่มักพบเจอในชีวิตประจำวันเพื่อที่จะสามารถนำไปใช้ให้ถูกต้องตามความหมายที่แท้จริง จะมีสำนวนไทยอะไรบ้าง ไปดูพร้อมๆ กันเลย

• ถอดเขี้ยว ถอดเล็บ แปลว่า ละความดุหรือร้ายกาจ ไม่แสดงฤทธิ์แสดงอำนาจอีกต่อไป
• คำตรงข้าม อย่างสำนวนที่ว่า หัวล้านได้หวี แปลว่า ผู้ที่ได้สิ่งซึ่งไม่เป็นประโยชน์แก่ตน
• สำนวนในหมู่เพศที่สาม อย่างคำว่า ตำแตง แปลว่า การมีเพศสัมพันธ์ระหว่างชายกับชาย
• ฝั่งทั่งให้เป็นเข็ม แปลว่า เพียรพยายามสุดความสามารถจนกว่าจะสําเร็จผล
• ปากว่าตาขยิบ แปลว่า พูดอย่างหนึ่งแต่ทำอีกอย่างหนึ่ง
• เกลือจิ้มเกลือ แปลว่า ไม่ยอมเสียเปรียบซึ่งกันและกัน
• สาวไส้ให้กากิน แปลว่า นำความลับของฝ่ายตัวเองไปเปิดเผยให้ผู้อื่นรู้ เป็นการประจานตัวเอง หรือพรรคพวกของตัวเอง
• ช้างตายทั้งตัวเอาใบบัวมาปิด แปลว่า ความชั่วหรือความผิดร้ายแรงที่รู้กันไปทั่ว ถึงจะปิดอย่างไรก็ปิดไม่มิดแล้ว
• สิบเบี้ยใกล้มือ แปลว่า สิ่งของหรือประโยชน์เล็กน้อยที่จะได้แน่ๆ ควรเอาไว้ก่อน เป็นต้น

ศัพท์วัยรุ่น 2020 ถือเป็นคำศัพท์ที่เข้าใจกันในหมู่วัยรุ่นและมีการเปลี่ยนแปลงคำศัพท์ไปเรื่อยๆ ตามกาลเวลา ไม่ใช่เป็นคำศัพท์ที่สืบทอดรุ่นสู่รุ่น เมื่อเวลาเปลี่ยนไปถ้ายังใช้คำศัพท์วัยรุ่นเดิมๆ ก็จะดูล้าสมัย ตกเทรนด์ไปทันที ยกตัวอย่างคำศัพท์วัยรุ่น 2020 พร้อมความหมาย ดังต่อไปนี้

• ของมันต้องมี แปลว่า สิ่งของที่กำลังเป็นเทรนด์ ต้องมีไว้ซื้อไว้จะได้ไม่ตกกระแส
• ตัวย่อ พน หรือ วน แปลว่า พรุ่งนี้ หรือ วันนี้
• วงวาร แปลว่า สงสาร
• ข่อมค่า แปลว่า ขอบคุณค่ะ
• ยืนหนึ่ง แปลว่า อันดับหนึ่ง อย่างเช่น คนนี้คือที่สุดของความสวย ยืนหนึ่งไปเลยจ้า
• ปั๊วะ แปลว่า ดูดีมากๆ เป็นต้น

สรุปสำนวน สุภาษิต คำพังเพย

ไม่ว่าจะเป็นสำนวน สุภาษิต คำพังเพย ก็มักมีจุดประสงค์ที่อยากให้ผู้คนอ่าน อ่านแล้วรู้สึกสะกิดใจ หรือเป็นการตักเตือนสั่งสอนให้อยู่ในลู่ทางที่ถูกต้อง อาจจะมาในรูปแบบของสุภาษิตภาษาอังกฤษ, คำคมให้กำลังภาษาอังกฤษพร้อมคำแปลโดนๆ, คำคมเด็ดๆ โดนๆ กระแทกใจ, คำอังกฤษความหมายดีๆ, คำเปรียบเทียบ, คำคมให้ตั้งใจทำงานภาษาอังกฤษ, คำคมกำลังใจสู้ชีวิต, คติพจน์ประจำใจ, คิดบวกคำคม,ภาษาไทยวันละคำที่เป็นคำคมสั้นๆ โดนๆ, คำคมงานแต่ง, คำด่าอังกฤษ, คำคมเกี่ยวกับการเรียน, คำสุภาษิตสอนใจ, คติประจำใจภาษาอังกฤษสั้นๆ และคำคมดีดี เป็นต้น

และนอกจากสุภาษิตส่วนใหญ่จะให้โวหารการเขียนแบบอุปมาโวหารเป็นหลัก แต่ก็ยังได้นำหลักการเขียนแบบพรรณาโวหารสอดแทรกอยู่บ้าง ซึ่งการเขียนแบบพรรณาโวหาร คือ การเรียบเรียงข้อความหรือถ้อยคำอย่างละเอียด โดยเน้นให้ผู้อ่านมีความรู้สึกร่วมกันกับผู้เขียน จะเป็นการพรรณาให้ผู้อ่านได้เห็นภาพชัดเจนและคล้อยตามไปกับการพรรณานั้นๆ

ขอยกตัวอย่างพรรณาโวหารสักหนึ่งบท ดังต่อไปนี้ สมใจเป็นสาวงามที่มีลำแขนขาวผ่อง ทั้งกลมเรียวและอ่อนหยัด ผิวขาวละเอียดเช่นเดียวกับแขน ประกอบด้วยหลังมืออวบนูน นิ้วเล็กเรียว หลังเล็บมีสีดังกลีบดอกบัวแรกแย้ม เป็นต้น หลังได้อ่านแล้วรู้สึกว่าสมใจช่างงดงาม น่าทะนุถนอมเหลือเกิน