ทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร์ที่สำคัญมีกี่ทักษะ? เจาะลึกองค์ความรู้พื้นฐานสู่การเรียนรู้วิทยาศาสตร์อย่างยั่งยืน
ทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร์ (Science Process Skills) คือรากฐานสำคัญของการเรียนรู้ด้านวิทยาศาสตร์ที่ช่วยให้ผู้เรียนสามารถเข้าใจแนวคิดต่างๆ ได้อย่างเป็นระบบและมีเหตุผล โดยเฉพาะอย่างยิ่งในยุคที่ข้อมูลข่าวสารหลั่งไหล การฝึกฝนทักษะเหล่านี้จะทำให้ผู้เรียนสามารถคิด วิเคราะห์ และตัดสินใจอย่างมีวิจารณญาณ
ทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร์ที่สำคัญ มีกี่ทักษะ?
หากพูดถึงจำนวนของ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ที่สำคัญ โดยทั่วไปสามารถแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มหลัก ได้แก่:
1. ทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร์พื้นฐาน (Basic Science Process Skills)
กลุ่มนี้ประกอบด้วย ทักษะเบื้องต้น ที่จำเป็นสำหรับการสังเกต ทดลอง และรวบรวมข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ มีทั้งหมด 6 ทักษะหลัก ได้แก่:
-
การสังเกต (Observation)
-
การวัดและการใช้ตัวเลข (Measurement and Use of Numbers)
-
การจำแนกประเภท (Classification)
-
การพยากรณ์ (Prediction)
-
การสื่อสาร (Communication)
-
การลงความเห็นจากข้อมูล (Inference)
2. ทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร์รวม (Integrated Science Process Skills)
เป็นทักษะที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลและสร้างความเข้าใจอย่างลึกซึ้ง มีจำนวน 7 ทักษะหลัก ได้แก่:
-
การกำหนดปัญหา (Identifying the Problem)
-
การตั้งสมมติฐาน (Formulating Hypotheses)
-
การกำหนดตัวแปรและการควบคุมตัวแปร (Identifying and Controlling Variables)
-
การออกแบบการทดลอง (Experiment Design)
-
การตีความข้อมูล (Interpreting Data)
-
การสร้างตารางและกราฟ (Constructing Tables and Graphs)
-
การสรุปผลการทดลอง (Drawing Conclusions)
ดังนั้นหากนับรวมแล้วจะพบว่า มีทั้งหมด 13 ทักษะหลัก ที่จัดว่าเป็นหัวใจสำคัญของกระบวนการเรียนรู้ทางวิทยาศาสตร์
ทำไมต้องเรียนรู้ทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร์?
-
ช่วยให้ผู้เรียนมี ทักษะการคิดอย่างเป็นระบบ
-
สนับสนุนกระบวนการ เรียนรู้ด้วยตนเอง และ การเรียนรู้จากประสบการณ์จริง
-
สร้างพื้นฐานสำคัญสำหรับ อาชีพทางวิทยาศาสตร์ เช่น นักวิจัย แพทย์ วิศวกร
-
ส่งเสริม ความคิดเชิงวิพากษ์ และการใช้เหตุผลในการตัดสินใจ
สรุป: ทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร์ คือหัวใจของการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21
หากคุณต้องการให้บุตรหลานหรือผู้เรียนมีความสามารถที่ตอบโจทย์โลกอนาคต 13 ทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร์นี้คือพื้นฐานที่ขาดไม่ได้ การฝึกฝนอย่างต่อเนื่องจะทำให้เกิดนิสัยรักการเรียนรู้และมีทักษะในการค้นหาคำตอบด้วยตนเอง
ดูรายละเอียดเพิ่มเติมจากแหล่งข้อมูลราชการได้ที่:
สสวท. – สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
